Czym jest nadciśnienie tętnicze
Nadciśnienie tętnicze, nazywane także hipertensją, to przewlekłe schorzenie, które polega na utrzymującym się podwyższonym ciśnieniu krwi w naczyniach tętniczych. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) nadciśnienie dotyka około 1,13 miliarda ludzi na świecie, a w Polsce problem ten również jest bardzo powszechny.
Objawy nadciśnienia tętniczego
Wielu pacjentów zastanawia się, jak rozpoznać nadciśnienie i czy są jakieś charakterystyczne objawy. Niestety nadciśnienie jest często nazywane „cichym zabójcą”, gdyż przez wiele lat może przebiegać bezobjawowo. Najczęściej zgłaszane symptomy pojawiają się dopiero wtedy, gdy ciśnienie jest bardzo wysokie lub schorzenie postępuje.
Do częstych objawów nadciśnienia można zaliczyć:
– bóle głowy, zwłaszcza w tylnej części głowy, nasilające się rano,
– zawroty głowy,
– uczucie zmęczenia i ogólnego osłabienia,
– kołatanie serca,
– problemy ze wzrokiem, np. zamazane obrazy,
– krwawienia z nosa,
– duszność przy wysiłku.
Ważne jest, aby pamiętać, że brak objawów nie oznacza braku choroby. Zaleca się regularne pomiary ciśnienia krwi, szczególnie jeśli w rodzinie występowały przypadki nadciśnienia lub innych schorzeń sercowo-naczyniowych.
Jak mierzyć ciśnienie krwi prawidłowo
Prawidłowy pomiar ciśnienia jest kluczowy dla diagnozy i monitorowania choroby. Najlepiej korzystać z ciśnieniomierza automatycznego, który jest łatwy w obsłudze. Należy pamiętać o kilku zasadach:
– pomiar powinien być wykonany w spoczynku, po co najmniej 5 minutach odpoczynku,
– unikaj pomiaru po wysiłku fizycznym, paleniu papierosów lub spożyciu kawy,
– najlepiej mierzyć ciśnienie o tej samej porze dnia,
– wykonaj 2-3 pomiary w odstępie kilku minut i oblicz średnią.
Leczenie nadciśnienia tętniczego
Leczenie nadciśnienia opiera się na dwóch filarach: zmianie stylu życia i farmakoterapii. Warto wiedzieć, że w Polsce dostępne są różne grupy leków nadciśnieniowych, które mają potwierdzoną skuteczność w leczeniu tej choroby.
Zmiana stylu życia w leczeniu nadciśnienia
Zanim sięgniesz po leki, warto podjąć samodzielne działania mające na celu obniżenie ciśnienia. Zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia oraz Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego wskazują:
– ograniczenie spożycia soli do maksymalnie 5 gramów dziennie,
– zwiększenie aktywności fizycznej – co najmniej 150 minut umiarkowanego ruchu tygodniowo,
– zdrowa, zbilansowana dieta bogata w owoce, warzywa, produkty pełnoziarniste,
– unikanie nadmiernego spożycia alkoholu,
– rzucenie palenia tytoniu,
– kontrola masy ciała – indeks masy ciała (BMI) powinien być w normie,
– ograniczenie stresu i techniki relaksacyjne, np. joga czy medytacja.
Farmakoterapia – jakie leki na nadciśnienie są dostępne w Polsce
W przypadku wartości ciśnienia przekraczających normę oraz niskiej skuteczności zmian stylu życia, lekarz może zalecić farmakoterapię. Do najczęściej stosowanych grup leków należą:
– Inhibitory konwertazy angiotensyny (ACEI), np. ramipryl, peryndopryl,
– Antagoniści receptorów angiotensyny II (ARB), np. losartan, walsartan,
– Diuretyki tiazydowe, np. hydrochlorotiazyd,
– Beta-blokery, np. metoprolol, bisoprolol,
– Blokery kanałów wapniowych, np. amlodypina.
Leczenie jest dobierane indywidualnie, w zależności od wieku pacjenta, współistniejących chorób oraz reakcji na leki. Często stosuje się terapię skojarzoną, łącząc różne grupy leków, aby uzyskać optymalną kontrolę ciśnienia.
Rola samokontroli w leczeniu nadciśnienia
Pacjenci powinni aktywnie uczestniczyć w leczeniu, regularnie mierzyć ciśnienie krwi i prowadzić dziennik pomiarów. Ułatwia to lekarzowi ocenę skuteczności terapii i ewentualną korektę leków.
Profilaktyka nadciśnienia tętniczego
Zapobieganie nadciśnieniu jest możliwe i warto o tym pamiętać szczególnie jeśli masz czynniki ryzyka, takie jak:
– obciążenie rodzinne (nadciśnienie występujące u rodziców lub rodzeństwa),
– otyłość,
– niedobór aktywności fizycznej,
– dieta bogata w sól i tłuszcze nasycone,
– nadmierne spożycie alkoholu,
– przewlekły stres.
Profilaktyka nadciśnienia opiera się głównie na zdrowym stylu życia, którym warto rozpocząć jak najwcześniej. Dodatkowo, osoby z grup ryzyka powinny kontrolować ciśnienie regularnie – przynajmniej raz w roku, a w niektórych przypadkach częściej.
Czy nadciśnienie tętnicze jest groźne?
Nieleczone lub źle kontrolowane nadciśnienie prowadzi do poważnych powikłań, m.in.:
– udaru mózgu,
– niewydolności serca,
– choroby niedokrwiennej serca,
– uszkodzenia nerek,
– retinopatii nadciśnieniowej (uszkodzenia naczyń siatkówki oka).
Dlatego tak ważne jest, aby nadciśnienie było szybko zdiagnozowane i skutecznie leczone.
Najczęściej zadawane pytania dotyczące nadciśnienia
Jakie jest prawidłowe ciśnienie krwi?
Normą według European Society of Hypertension jest ciśnienie poniżej 140/90 mmHg. Optymalnym wynikiem jest ciśnienie około 120/80 mmHg, jednak wartości indywidualne mogą się różnić.
Czy nadciśnienie zawsze wymaga leków?
Nie zawsze. Przy łagodnym nadciśnieniu zmiany stylu życia mogą przynieść poprawę. Leki są rekomendowane, gdy ciśnienie jest wysokie lub gdy obecne są inne czynniki ryzyka.
Jakie diety pomagają w leczeniu nadciśnienia?
Dieta DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension) jest uważana za jedną z najlepszych. Opiera się na spożyciu dużej ilości warzyw, owoców, białka z chudego mięsa i ryb, ograniczeniu soli i tłuszczów nasyconych.
Czy mogę uprawiać sport mając nadciśnienie?
Tak, regularna aktywność fizyczna jest rekomendowana, jednak należy skonsultować rodzaj i intensywność ćwiczeń z lekarzem.
Jakie suplementy mogą wspomóc leczenie nadciśnienia?
Niektóre suplementy, np. magnez, potas, omega-3 mogą mieć korzystny wpływ, ale nie zastąpią leczenia farmakologicznego.
Podsumowanie
Nadciśnienie tętnicze to poważne schorzenie, które wymaga uwagi i odpowiedniego zarządzania. Kluczem do sukcesu jest regularne monitorowanie ciśnienia, zmiana stylu życia oraz stosowanie leków, gdy jest to konieczne. Pamiętaj, że leczenie powinno być prowadzone pod kontrolą lekarza, a wszelkie wątpliwości warto konsultować z profesjonalistą. Dzięki świadomej profilaktyce i odpowiedniej terapii można skutecznie kontrolować nadciśnienie i cieszyć się dobrym zdrowiem.
Źródła
– Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) – informacje o nadciśnieniu tętniczym,
– Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego – wytyczne dotyczące leczenia,
– European Society of Hypertension – rekomendacje dotyczące pomiaru i leczenia ciśnienia krwi,
– National Heart Lung and Blood Institute – dieta DASH i zalecenia dotyczące stylu życia,
– Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych w Polsce – wykaz dostępnych leków.
